هر کسی نسخه ویژه خود را می‌خواهد

به گزارش خبرنگار دانشگاه «خبرگزاری دانشجو» یادداشت دانشجویی ، تفاوت های رفتاری در هر فرد به خوبی مشهود است که طوری که دانشمندان علم روان شناسی و قرآن  نیز بدان اشاه کردند و صالحین سعی بر این دارد که ابعاد وجودی افراد را شناسایی و تربیت کند.

گاهی  به این نکته می اندیشیم که آینده خود را چگونه خواهیم ساخت و برای آن چگونه برنامه ریزی می کنیم. در چه رشته ای و در کدام دانشگاه درس بخوانیم، به چه کاری بیشتر از همه علاقه داریم یا اینکه آیا   می توانیم پزشک شویم؟  آیا اصلاً باید درس بخوانیم؟، هر کدام از این سوالات ذهن مارا به سمت وسویی سوق می دهد. گاها پیش مشاور می رویم تا مشکل خود را  برای او مطرح کنیم.

حال فارغ از همه این فکر ها سعی می کنیم واقع بینانه به مو.ضوعات نگاه کنیم.من چه کسی هستم واز چه خانواده ای برخوردارم؟ چه توانایی دارم؟ کدام مهارت من را به آن سوق می دهد و از انجام آن لذت می برم؟ و … این سوالات باعث می شود تا حدودی به شناخت از خود برسیم.

خود شناسی عاملی است که می تواند افراد را به سمت اهداف مورد نظر خود سوق دهد.این عامل سبب می شود که انسان از چه توانایی هایی برای انجام امور برخوردار است و زمینه است برای پاسخ به سوالاتی که در ذهن ما تراوش می شود وکمک می کند به سطح توانایی های خود پی ببریم این امر باعث می شود که هر فرد به میزان استعداد وانگیزش خود در رابطه با موضوعات مختلف پی ببرد.

هرکسی را بهر کاری ساختند / میل آن را در دلش انداختند

انسان وقتی خود را شناخت به تفاوت های فردی میان خود ودیگری پی می برد و می داند در کدام کار موفق خواهد بود این زمینه ای می شود که افراد در راستای توانایی ها و استعداد های خود با توجه به ویژگی های جنسیتی، فردی، روحی و روانی،اقلیمی، اقتصادی و فرهنگی رشد کندو علایق خود را دنبال کند این مسئله سبب می شود هر کس در جای خود قرار بگیرد و انتظارات از افراد بر مبنای این ویژگی ها صورت بپذیرد.

انسان های موفق افرادی هستند که به ویژگی های خود شناخت پیدا کنند و مهارت های خود را بشناسند شاید افرادی باشند که در مقوله درس ضعیف باشند و در این مقوله موفقیتی دست پیدا نکرده باشند اما توانسته اند در امور فنی به اختراعات اساسی دست بزنند. خانواده ها باید فرزندان خود را به درستی در مسیر توانایی هایشان هدایت کنند و واقع بین باشند که فرزندشان در کدام رشته تحصیلی یا کدام مهارت موفق عمل می کند و او را به  همان سمت سوق دهند نه این که خواسته های خود را بر فرزندشان  تحمیل کنند به طور مثال بگویند که فرزند ما باید فقط مهندس یا دکتر شود شاید فرزند شما این توانایی را نداشته باشد و یا علایق دیگری را دنبال می کند. لذا باید فضا را طور بستر سازی نمود که افراد با توجه به تفاوت های فردی خود در همه ابعاد رشد کند.

نظریه گالتون

اگر بخواهیم به علل این تفاوت های فردی میان افراد بپردازیم دانشمندانی در این خصوص به این حوزه وارد شدند که ازجمله این افراد روان شناسی به اسم فرانسیس گالتون است که او را پدر علم تفاوت های فردی می نامند. گالتون در بررسی های خود در رابطه با تفاوت های فردی بین افراد دو موضوع «وراثت و محیط» را مورد بررسی قرار داد. وی قصد داشت این مسئله را اثبات کند که وراثت و مسئله ژنیتک می تواند عامل بروز رفتار های فردی در افراد شود که از اجداد ویا نیاکان خود به ارث می برند یا تحت تآثیر عوامل محیطی از محیط اطراف خود تأثیر گرفته است . البته امروزه دانشمندان نقش عوامل « وراثت ومحیط» را باهم در شکل گیری رفتارهای فردی افراد موثر می دانند.

نقش آیات قرآن در رابطه با تفاوت های فردی

در اسلام نیز یه این تفاوت های فردی اشاره شده است به طوری که  قرآن در آیه ۱۴ سوره نوح به این موضوع اشاره می کند که« خداوند شما را مرحله به مرحله آفرید» این آیه هم نشانه رشد نوزاد در رحم مادر است وهم رشد توانایی افراد و استعداد ها آنهاست که به مرور زمان به به عرصه ظهور وبروز می گذارد ویا در آیه ۲۵۳ سوره بقره خداوند این مطلب را در مورد پیامبران الهی نیز مطرح می کند و می فرماید:«بعضی از پیامبران  را بر بعضی دیگر برتری دادیم». ملاحظه می کنیدکه  خداوند کمالات همه پیا مبران را یکسان نمی داند، این آیه بهترین شاهد و مدعاست که تفاوت در سلسله مراتب تدریجی کمال در میان پیامبران الهی نیز وجود دارد البته خداوند به همه ما دستور داده دراطاعت و پیروی از پیامبران تفاوت قائل نشویم.

تفاوت های فردی در گرو صالحین

به طورکلی  یکی از اصول عام طرح شجره طیبه صالحین توجه توانایی ها فردی افراد در همه ابعاد وجودی انسان است . صالحین یکی از اهداف خود را در این راستا قرار داده است که نیرویی که در قالب حلقه های صالحین وارد می شود به  ظرفیت های وجودی آن پی ببردو فرد را دز ابعاد مختلف مورد سنجش قرار دهد تا علاوه بر شناخت،  استعداد او را در ابعاد مختلف کشف کرده و این نیرو را در همین جهت تربیت کند.

هدف صالحین توجه بر ابعاد وجودی انسان است که نا ظر بر رفتار و عملکرد افراد است و برنانه هایی را باید تدوین نماید که توجه به این موضوع داشته باشد. اگر این کثرت و تعدد در برنامه های صالحین لحاظ نشود نمی تواند به این هدف خود دست پیدا کند بنابراین صالحین فارغ از نظام های آموزشی دیگر که به تفاوت های فردی افراد هیچ توجهی ندارند می خواهد استعداد و توانایی انسان ها را درهمه ا بعاد به تصویر بکشد تا فرد به شناخت حقیقی از ویزگی های خود دست پیدا کند و از یک وجهی بودن انسان جلوگیری کرده تا بتواند در ابعاد مختلف وجودی خود رشد و نمو داشته باشد.

مربی باید با شناخت از متربی خود،  او را در رساندن به اهداف مورد نظر یاری کند یه طور مثال اگر فردی استعداد نویسندگی دارد مربی باید او را به سمتی هدایت کند که فرد بتواند از توانایی خود استفاده کند یا فردی می بیند مشکل خانوادگی دارد او را کمک کند تا مشکل اش حل شود در صالحین این موارد پیش بینی شده تا به آن جامع عمل پوشانده شود.

حسین شریفی-فعال دانشجویی