نگاهی به مفهوم مردم سالاری دینی
مشروعیت جمهوری اسلامی به حکم ولی فقیه است/ جمهوری اسلامی یعنی «تصمیم و انتخاب مردم» در مسیر «آرمان و اهداف اسلام»/ اسلام «روح و محتوا» و جمهوری «شکل و قالب» است/ مراجعه به رأی و اراده و خواست مردم «در آن‌جایی که این مراجعه لازم است» نظر اسلام است
رجانیوز- گروه سیاسی: «جمهوری اسلامی» یا «مردم سالاری دینی» بعنوان نظام حکومتی برآمده از انقلاب اسلامی، همواره محل بحث و تبادل نظر فعالان و اندیشمندان سیاسی بوده است. در این میان گاها دیده شده است که این مفهوم ناب که به فرموده رهبر انقلاب «حرف نوی انقلاب اسلامی» در حکومت‌داری است، دچار کج‌فهمی‌ها و تحریفات شکلی و محتوایی شده است. در این نوشتار سعی بر آن بوده است که با مراجعه به آرای رهبر انقلاب در این زمینه، تبیینی از این مفهوم متعالی صورت گیرد و بابی برای توجه بیشتر به این مساله باشد.
مشروعیت جمهوری اسلامی به حکم ولی فقیه است
اصل نظام جمهوری اسلامی مشروعیتش، به عنوان یک حکم از طرف ولی فقیه است. این ولی فقیه است که نظام جمهوری اسلامی را به عنوان یک نظام،برای جامعه اسلامی به وجود می آورد و جعل می کند و لازم الاتّباع می کند و مخالفت با این نظام «حرام» می شود و جزء گناهان کبیره می شود و مبارزه با مخالفین این نظام واجب می شود. چرا؟ برای خاطر اینکه این نظام، نظامی است که ولی فقیه، یعنی آن مقامِ مسئولِ مأذون از طرف پروردگار، برای مردم به وجود آورده است. این شأن ولایت فقیه است. ولایت و حکومت،بخش جریان ولایت در دوران غیبت،ص ۲۶۹
دو ماه از پیروزی انقلاب نگذشته بود که «امام» اصل نظام برآمده‌ی از انقلاب را به رأی مردم گذاشت. بیانات در مراسم هفدهمین سالگرد رحلت امام خمینی (رحمه‌الله)۱۳۸۵/۰۳/۱۴
معنای دقیق جمهوری اسلامی: «تصمیم و انتخاب مردم» در مسیر «آرمان و اهداف اسلام»
جمهوری اسلامی دو جزء دارد: جمهوری است، یعنی مردمی است؛ اسلامی است، یعنی بر پایه‌ی ارزشهای الهی و شریعت الهی است. مردمی است، یعنی مردم در «تشکیل» این نظام، در «بر روی کار آوردن مسئولان» این نظام نقش دارند… اسلامی است، یعنی همه‌ی آنچه که گفتیم، «پشتوانه‌ی معنوی» پیدا میکند. حکومتهای دموکراسی سکولار، بیگانه‌ی از دین، جدای از دین، و در مواردی ضد دین، میروند کنار. بیانات در دیدار عمومی مردم چالوس و نوشهر۱۳۸۸/۰۷/۱۵
جمهوری، یعنی مردم‌سالاری؛ اسلامی، یعنی دینی. جمهوری اسلامی یعنی مردم‌سالاری دینی. حقیقت مردم‌سالاری دینی این است که یک نظام باید با «هدایت الهی» و «اراده‌ی مردمی» اداره شود و پیش برود. بیانات در دیدار مردم کاشان و آران و بیدگل۱۳۸۰/۰۸/۲۰
دو چیز معتبر است: یکی اینکه باید مردم «تصمیم بگیرند و انتخاب کنند و حرکت کنند»؛ این جمهوری است. یکی اینکه «هدفها و آرمانهای این انتخاب و این حرکت» را اسلام باید برای ما ترسیم کند. بیانات در دیدار دانشجویان و اساتید دانشگاه‌های استان همدان۱۳۸۳/۰۴/۱۷
مراجعه به رأی و اراده و خواست مردم «در آن‌جایی که این مراجعه لازم است» نظر اسلام است
مردم‌سالاری در نظام اسلامی، مردم‌سالاری دینی است؛ یعنی به نظر اسلام متکی است؛ فقط یک قرارداد عرفی نیست. مراجعه به رأی و اراده و خواست مردم، «در آن‌جایی که این مراجعه لازم است» ، نظر اسلام است؛ لذا تعهد اسلامی به وجود می‌آورد. مثل کشورهای دمکراتیک غربی نیست که یک قرارداد عرفی باشد تا بتوانند به‌راحتی آن را نقض کنند. در نظام جمهوری اسلامی، مردم‌سالاری یک وظیفه‌ی دینی است. مسؤولان برای حفظ این خصوصیت، تعهد دینی دارند و پیش خدا باید جواب دهند. این یک اصل بزرگ از اصول امام بزرگوار ماست. بیانات در مراسم سیزدهمین سالگرد رحلت امام خمینی (رحمه‌الله)۱۳۸۱/۰۳/۱۴
جمهوریت برآمده از شریعت اسلام است
افرادى گمان نکنند که امام بزرگوار ما، انتخابات را از فرهنگ غربی گرفت و آن را قاطى کرد با تفکر اسلامى و شریعت اسلامى؛ نه، اگر انتخابات و مردم‌سالارى و تکیه‌ى به آراء مردم، جزو دین نمی‌بود و از شریعت اسلامى استفاده نمی‌شد، امام هیچ تقیدى نداشت؛ آن آدم صریح و قاطع، مطلب را بیان میکرد. این [مردم سالاری دینی] جزو دین است. بیانات در مراسم بیست و پنجمین سالگرد رحلت امام خمینی (رحمه‌الله)۱۳۹۳/۰۳/۱۴
مردم‌سالاری دینی دو چیز نیست؛ این‌طور نیست که ما دمکراسی را از غرب بگیریم و به دین سنجاق کنیم تا بتوانیم یک مجموعه‌ی کامل داشته باشیم؛ نه. خود این مردم‌سالاری هم متعلق به دین است. بیانات در دیدار کارگزاران نظام۱۳۷۹/۰۹/۱۲
در مکتب سیاسی امام، مردم‌سالاری از متن دین برخاسته است؛ از «امرهم شوری بینهم» برخاسته است؛ از «هو الذی ایدک بنصره و بالمؤمنین» برخاسته است. ما این را از کسی وام نگرفته‌ایم. بیانات در مراسم هفدهمین سالگرد رحلت امام خمینی (رحمه‌الله)۱۳۸۵/۰۳/۱۴
در این کشور و در این نظام، اسلام با جمهوریت همراه است. جمهوریت ما از اسلام گرفته شده و اسلام ما اجازه نمی‌دهد در این کشور مردم‌سالاری نباشد. ما نخواستیم جمهوریت را از کسی یاد بگیریم؛ اسلام این را به ما تعلیم داد و املاء کرد. این ملت، متمسک به اسلام و معتقد به جمهوریت است. در ذهن این ملت و در این نظام، خدا و مردم در طول هم قرار دارند و خدای متعال این توفیق را داده است که مردم این راه را طی کنند. بیانات در خطبه‌های نمازجمعه۱۳۸۲/۱۱/۲۴
مبنای مردم‌سالاری دینی با مبنای دمکراسی غربی متفاوت است. مردم‌سالاری دینی – که مبنای انتخابات ماست و برخاسته‌ی از «حق و تکلیف الهی» انسان است – صرفا یک قرارداد نیست. همه‌ی انسانها حق انتخاب و حق تعیین سرنوشت دارند؛ این است که انتخابات را در کشور و نظام جمهوری اسلامی معنا میکند. این، بسیار پیشرفته‌تر و معنادارتر و ریشه‌دارتر از چیزی است که امروز در لیبرال دمکراسی غربی وجود دارد؛ این از افتخارات ماست؛ این را باید حفظ کرد. بیانات در مراسم شانزدهمین سالگرد رحلت امام خمینی (رحمه‌الله)۱۳۸۴/۰۳/۱۴
مسأله‌ی اساسی‌ای که بنده بارها بر آن تأکید کرده‌ام، این است که اسلام‌گرایی در نظام اسلامی، از مردم‌گرایی جدا نیست. مردم‌گرایی در نظام اسلامی، ریشه‌ی اسلامی دارد. وقتی ما می‌گوییم «نظام اسلامی»، امکان ندارد که مردم نادیده گرفته شوند. پایه و اساس حق مردم در این انتخاب، خود اسلام است؛ لذا مردم‌سالاری ما – که مردم‌سالاری دینی است – دارای فلسفه و مبناست. چرا باید مردم رأی دهند؟ چرا باید رأی مردم دارای اعتبار باشد؟ این متکی بر احساسات توخالی و پوچ و مبتنی بر اعتبارات نیست؛ متکی بر یک مبنای بسیار مستحکم اسلامی است. بیانات در مراسم دوازدهمین سالگرد رحلت امام خمینی (رحمه‌الله)۱۳۸۰/۰۳/۱۴
اسلام «روح و محتوا» و جمهوری «شکل و قالب» است
شریعت اسلامى چهارچوب است. امام بزرگوار ما شریعت اسلامى را که روح جمهورى اسلامى است، مورد تکیه قرار داده است؛ مردم‌سالارى دینى را هم که یک وسیله و ابزار است که آن هم متخَذ از شریعت است، مورد تکیه قرار داده است. بیانات در مراسم بیست و پنجمین سالگرد رحلت امام خمینی (رحمه‌الله)۱۳۹۳/۰۳/۱۴
اسلام لُب و محتوا و ماده‌ی اصلی حرکت نظام ماست، شکل هم شکل مردم‌سالاری است؛ از هم جدا نیستند. یعنی این مردم‌سالاری هم باز از خود اسلام سرچشمه گرفته است. اینکه گفته بشود ما مردم‌سالاری را از غربی‌ها یاد گرفتیم، خطاست. صورت ظاهر، یکی است؛ اما مردم‌سالاری ما ریشه در یک معرفت دینی دیگر و یک جهان‌بینی دیگری دارد، تا آنچه که آنها میگویند. ما برای انسانها کرامت قائلیم، برای رأی آنها ارزش قائلیم و حضور آنها را «وسیله‌ای» میدانیم برای اینکه «اهداف الهی» تحقق پیدا کند و بدون آن امکان‌پذیر نیست. «شکل کار، قالب کار، روش مدیریت»، مردم‌سالاری است. بیانات در دیدار اعضای مجلس خبرگان رهبری۱۳۹۰/۱۲/۱۸
ایدئولوژی مانع جمهوریت نیست؛ همه جا دموکراسی چهارچوب دارد
در همه‌ی آنچه که در دنیا به نام دمکراسی و مردم‌سالاری شناخته می‌شود، «چارچوب» وجود دارد. در دمکراسیهای غربی، چارچوب عبارت است از منافع و خواست صاحبان ثروت و سرمایه داران حاکم بر سرنوشت جامعه. یک چارچوب محکم و ناشکننده بر همه‌ی این خواستها و دمکراسیها حاکم است. در کشورهای سوسیالیستی سابق – که آنها هم خودشان را کشورهای دمکراتیک می‌نامیدند – این چارچوب، حزب حاکم بود. در خارج از چارچوب تمایلات و سیاستها و انگیزه‌های حزب حاکم، رأی مردم هیچ توانایی و کاربردی نداشت. به‌هرحال چارچوب وجود دارد. امتیاز نظام اسلامی در این است که این چارچوب، «احکام مقدس الهی و قوانین قرآنی و نور هدایت الهی» است که بر دل و عمل و ذهن مردم پرتو افشانی و آنها را هدایت میکند. در نظام اسلامی – یعنی مردم‌سالاری دینی – مردم انتخاب می‌کنند، تصمیم می‌گیرند و سرنوشت اداره‌ی کشور را به وسیله‌ی منتخبان خودشان در اختیار دارند؛ اما این خواست و انتخاب و اراده در سایه‌ی هدایت الهی، هرگز به بیرون جاده‌ی صلاح و فلاح راه نمی‌برد و از صراط مستقیم خارج نمی‌شود. نکته‌ی اصلی در مردم‌سالاری دینی این است. بیانات در مراسم تنفیذ ریاست‌جمهوری سال ۸۰۱۳۸۰/۰۵/۱۱
دیدگاه خود را ثبت کنید