خانواده و برخی از آسیب های ماهواره،اینترنت و تلفن همراه

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی طنین یاس،امروزه، ماهواره و اینترنت و وسایل ارتباط جمعی با نفوذ در حریم خلوت و خصوصی خانواده ها و به خصوص نسل جوان ما تبدیل به فرمانروای اجتماعی و فرهنگی شده تا فرهنگ و ارزشهای جامعه غربی را بتدریج و بدون مقاومت جایگزین دغدغه و هویت کاربران خود کند. این رسانه ها و ابزارهای تبلیغاتی قدرتمند غربی،امروز بیش از پیش جایگاه ویژه ای بخصوص نزد خانواده های ایرانی یافته است.ظهور تکنولوژی های نوین ارتباطی به همراه تحولاتی،بسیاری از این ناهنجاریها را ایجاد نموده است.به همین دلیل برنامه ریزی برای شناسایی،پیشگیری، کاهش آسیبهای مخرب و تاثیر گذار این وسایل ارتباطی بخصوص بر رفتار و عملکرد نسل جوان و نوجوان مورد هدف این مقاله بوده است که محقق به بررسی مهترین آسیب های ناشی از آثار این وسایل ارتباطی بر رفتار و نگرش نوجوانان و خانواده ها پرداخته و راهکارهایی جهت مقابله و کاهش تهدیدات این وسایل مذکور ارائه داده است.

 خانواده در تمام فرهنگ ها کانون شکل گیری هویت فرد می باشد.هیچ فردی جدا از خانواده اش قابل تعریف نسیت و خانواده رکن اصلی سازنده ی فرد و شخصیت آناست.(ثنایی،۱۳۷۹).خانواده پایه  بنیادین اجتماع ،سلول سازنده زندگی انسان،خشت بنای جامعه، کانون اصلی حفظ سنتها، هنجارها و ارزشهای اجتماعی است وشالوده ی استوار پیوندهای اجتماعی و روابط خویشاوندی و کانونی برای بروز و  ظهور عواطف انسانی و پرورش اجتماعی است.خانواده واحدی استکه براساس ازدواج پدید می آید و ازآغازپیدایی خود،همچون حریمی امن،زندگی راپایدار و این بنیان کوچک اجتماعی است که تاثیر آن بر تمام شئون زندگی افراد به ویژه فرزندان غیر قابل انکاراست.با این حال این سیستم نیز مانند هر سیستم دیگر دستخوش حوادث تلخی می شود  و همیشه در امان و به دور از تهدید نیست.پایه های هرجامعه،ریشه در ارزشها نظام عقیدتی آن دارد؛ بنابراین برای تضعیف هرجامعه، تنها کافی است تا فرهنگ آن تضعیف گردد.با اینکار افراد جامعه از خودبیگانه شده و برخلاف آنچه که حقیقت فرهنگی آنها را تشکیل می دهد،رفتارمی کنند. امروزه شیوه های ضربه زدن به فرهنگ وهویت ملی یک کشورتغییریافته و دشمنان سعی می کنند ازطریق جنگ نرم افزاری به فروپاشی بنیان خانواده وآرا وعقایدجوانان آن مرزوبوم نایل آیند.شبکه های ماهواره ای و اینترنتی درصدد تضعیف بنیان خانواده و تغییر الگوهای اسلامی و جایگزینی با الگوهای غربی ومصرف گرا می باشند. باتوجه به مطالب فوق الذکر به طورکلی می توان آثارمخرب شبکه های ماهواره ای و اینترنتی را براساس تحقیقات انجام شده به قرار ذیل دسته بندی کرد: ۱-القاء ضد ارزشها به جای ارزشها ۲- الگودهی ماهواره به خانواده ها۳- اثرگذاری ماهواره و اینترنت بر ارتباط عاطفی زوجین ۴- ترویج خانواده های بدون ازدواج( هم خانگی ها) ۵- تاثیر این وسایل ارتباطی در تزلزل بنیان خانواده ۶- سست شدن بنیان خانواده

آثار و آسیب های مخرب ماهواره،اینترنت و رسانه های جمعی بر بنیان خانواده:

۱-القاء ضد ارزشها به جای ارزشها:

شبکه های ماهواره ای و اینترنت قادرند احساس شخص از واقعیت را تغییر و الگوهای ارزشی و باورهای آن را دچار دگرگونی نمایند. به طوریکه می تواند با برنامه ریزی های دقیق وکنترل شده،اندیشه های آنان را تحت تاثیر خورد قرار داده و رفتار آنها را در جهت اهداف خود طوری سوق دهد که بدون هیچ اجباری شخص آن را بپذیرد و همراه گرد.شبکه های ماهواره ای در قالب میان برنامه ها و آگهی ها،ارزشهای متفاوتی چون فرهنگ برهنگی،مصرف گرایی،تجمل پرستی ،ترویج بی مبادلاتی اخلاقی و … را به نمایش گذاشته و به تدریج فرهنگ وقار و پوشیدگی به فراموشی سپرده شده،رقابت برای عرضه هرچه بیشتر جذابیت های جنسی،به فرهنگ غالب در کشور تبدیل شده است. قدرت تاثیرگذاری این وسایل ارتباطی محدود به تغییر ارزشها تنها در حوزه تضعیف ارزشها و ارزشهای جایگزین در رفتار بینندگان نمی باشد،بلکه این رسانه ها توانایی دارند درحوزه های مربوط به حریم خصوصی افراد نیزبه طور خاص، تغییراتی ایجاد کند. « وگاهی به فرد بدون اینکه در جریان باشد تحمیل می شود ،یعنی وجدان آدمی را دستکاری می کند» (هوور،۲۰۰۴). چنین تغییراتی،بسترهای مناسبی برای این پیامدهای ناگوار فراهم می سازد.

۲- الگودهی ماهواره به خانواده ها :

تاثیر برنامه های ماهواره بر افکار عمومی و عملکرد مخاطبان به ویژه از نظر تربیتی و جامعه پذیری امر روشنی است . کانال های ماهواره ای موجب می شوند زنان و دختران جوان،با دیدن فیلم ها و سریال های شبکه های فارسی زبان، مطابق حس همزاد پنداری، به تقلید از نوع پوششبرای خود بر می گزینند و از رفتارهای آنان پیروی می کنند یکی از جامعه شناسان معتقد است که عوامل مختلفی کنترل رفتار انسان را در دست دارد که سبب بروز چنین رفتارهای نابهنجارانه می شود.برحسب یک تعامل دوجانبه بین شخص و عوامل تعیین کننده ی محیطی تبیین می شوند، به طور دقیق «شخص»، «محیط»، «رفتار شخص» برهم تاثیر و تاثر متقابل دارند. به طوری که هیچ کدام ازاین سه مولفه را نمی توان جدا از اجزای دیگربه عنوان تعیین کننده ی رفتار انسان در نظر گرفت. مصادیقی همچون؛ خیانت به همسر،افزایش سن ازدواج،بی تفاوتی به حریم خانواده و بی بند وباری فکری و فرهنگی در جامعه، نمونه ی بارزی از نتیجه ی الگوپذیری از الگوهای غلط برنامه های ماهواره ای است.(آزاد،۱۳۷۲)

۳- اثرگذاری ماهواره و اینترنت بر ارتباط عاطفی زوجین :

گسترش و استفاده افراطی ماهواره با کارکرد متنوع خود و دگرگون سازی های پیوسته اش،رفته رفته آسیب پذیر شده و استحکام خانواده را به مخاطره می اندازد.دراین صورت خانواده قویترین عامل دوام و رشدخود را که عاطفه وصمیمیت میان اعضاست،به دست فراموشی میسپارد. برنامه های ماهواره به تدریج جای ارتباط بین فردی از نوع چهره به چهره را گرفته و توانسته اند فضای انفرادی را به جای فضای جمعی و اجتماعی خانواده حاکم کنند،بگونه ای که در ابتدا به افزایش فردگرایی و کاهش جمع گرایی منجر شده و با رخنه در محیط گرم خانواده ترویج مفاسد دینی باعث شده برنامه های این نوع شبکه ها با هدف قرار دادن شخصیت زن و القاء کردن فرهنگ غربی به او بتوانند شخصیت حقیقی زن مسلمان ایرانی را متزلزل ساخته و بنیان خانواده را به شدت تضعیف کنند.(شکربیگی،۱۳۹۱)

۴- ترویج خانواده های بدون ازدواج( هم خانگی ها) :

تاثیر خانواده ها در دو بعد قابل توجه است. یک جنبه مربوط به ثبات در الگوهای رفتاری- ارتباطی خانواده می باشد و دیگری بحث تحکیم و ثبات شخصیتی  افراد خانواده است.شبکه های ماهواره ای با هدف قرار دادن تحکیم خانواده، هم الگوهای رفتاری خانواده وهم شخصیت افراد را به سوی سستی و تزلزل هدایت می کند.یکی از الگوهایی که ماهواره برای مخاطبان خود بخصوص نسل جوان درنظر گرفته است،ارضای غریزه جنسی جوانان ازطریق روش” انتخاب دوست و رفیق” می باشد.روشی که در غرب معمول است و آغازگر یک زندگی مشترک بدون ازدواج می باشد.غیر رسمی شدن ازدواج که به عنوان یک فرهنگ وارداتی به خصوص در شهرهای بزرگ پدید آمده،به معنای کمرنگ شده هنجارهای اجتماعی است که رفتار مردم را در رسوم معمول جامعه مانند ازدواج تعریف می کنند.این و شیوه از زندگی به تدریج در جوامع طبیعی جلوه نمود می یابدو سعی در تغییر بنیان های فکری جوامع بخصوص نسل جوان دارد،این شیوه زندگی به نام ” ازدواج سفید یا هم خونه همیشگی” معروفیت دارد.

۵- تاثیر این وسایل ارتباطی در تزلزل بنیان خانواده :

برنامه های نامناسب ماهواره و شبکه های ارتباطی به دنبال ترویج احساس آزادی مطلق و یا همان لیبرالیسم جنسی به دنبال ایجاد آزادی برای روابط جنسی مطلق بوده و با ترویج فرهنگ خود،تمامی افکار مخاطبان خود را متوجه تلذذ جنسی کرده است.ماهواره سطح تعمیم پذیری مسائل خصوصی را افزایش داده و سکس را لازمه ی زندگی امروز می شمارد و با برنامه های غیر اخلاقی انتظارات کاذب جنسی را در مردان به وجود می آورد.زنان نیز در پاسخگویی به این تنوع طلبی دچار مشکل می شوند ،این یک نوع مزاحم به شمار می رود و تعهد و پایبندی به بودن در کنار همسر بی معنی می باشد و با این تلقین که زنان موجوداتی آسیب پذیر هستند وباید مورد سوء استفاده پرخاشگری،تجاوز جنسی و آزار جنسی قرار گیرند،چرا که این نوع رفتار از دید آنها علامت تداوم سیستم مردسالاری است.(ثنایی،۱۳۷۹).گزارشات تحقیقی حاکی از این است این تصاویر زنان را مطیع و تسلیم پذیر نشان می دهند وارزشهای اخلاقی وحقیقی یک انسان را تاحد سکس تنزل می دهد.نقش و جایگاه افراد خانواده مبهم و نامشخص می شود،به ویژه در مورد زنان و دختران صورت معظلی جهانی در آمده،به طوریکه بسیاری از افراد ازطریق به هیجانات و لذتهای آنی دست می یابند.این رسانه ها به واسطه بار فرهنگی که داردتاثیر بسیار زیادی بر چگونگی فرهنگ و نظام آموزشی افراد جامعه می گذارد.چرا که قدرت فوق العاده ای روی اذهان آدمی دارد،قدرتی که تاکنون سابقه نداشته است. اگر درمقابل نفوذ آن مقاومت نکنیم ما را از جامعه تمدن دور خواهد کرد.(رفیعی،۱۳۸۴)

۶- سست شدن بنیان خانواده :

ازدیگر تبعات حضور بدون کنترل و حتی با کنترل ماهواره بر خانواده ورود به ساختار و بنیان خانواده می باشد.به طوریکه مجاز شمردن خیانت زن و شوهر و زشتی زدایی از روابط قبل از ازدواج و حتی حاملگی بدون روابط قانونی و شرعی،اهانت به والدین و بی توجهی به آنها،نفوذ جادو و طلسم در زندگی روزمره بازیگران همه و همه باعث شده فیلم ها و سریال های ماهواره به

طور هدفمند،عفت و اخلاق اجتماعی را نشانه گیری کنند. پیامدهای سست شدن بنیان خانواده به چند مورد قابل اشاره می باشد که عبارتنداز؛(خیری،۱۳۸۹)

-دختران فراری:

– بدحجابی و زنان خیابانی:

-تاثیر منفی بر روابط بین افراد، اختلاف خانوادگی و شکستن حریم های خانواده:

-ترویج هوس خواهی و تنوع طلبی:

-ایجاد خانواده بی قید دربرابر خانواده های سنتی:

-ترویج و عادی جلوه کردن خیانت زوجین به یکدیگر:

راهکارهای پیشنهادی:

تقویت فرهنگ خودی و نشان دادن ارزش های بالای آن به سطوح پایین جامعه،دفاع از ارزشهای ملی،ارتقاء سطح آگاهی افراد،ترویج زندگی معنوی وتقوا،ترویج الگوهای رفتاری صحیح در خانواده و جامعه.حرکت مقابله ای صدا وسیما برای ساختن و بازنمایی مجدد ارزشهای جامعه و صیانت از حریم خانواده به منظور مقابله با اثرات منفی فیلم های ماهواره ای.حرکت آگاهانه و صحیح مدیران فرهنگی جامعه برای کاهش اثرات منفی برنامه های ماهواره ای و اینترنتی.تبیین صحیح پیامدهای منفی ماهواره و فضای اینترنتی برای خانواده ها و بخصوص نسل جوان به شکل برگزاری سیمنارها،جلسات فرهنگی درمساجد ومدارس و همچنین بهره مندی از مطبوعات،رسانه ها و انجمن اولیاء و مربیان مدارس.بدون شک محدود آفرینی در استفاده از برنامه های ماهواره بدون جایگزین کردن برنامه های سازنده و مورد علاقه جوانان در رسانه های ملی به نتیجه نخواهد رسید؛ بنابراین توسعه برنامه های گوناگون ، متنوع و متناسب با نیاز این نسل،باید جزو برنامه های اصلی و اساسی دولت مردان به خصوص مسئولان رسانه ملی باشد.

برنامه ریزی جهان غرب درجهت هویت زدایی،دین زدایی،خانواده ستیزی و خانواده گریزی است و براساس این محورها به تولید فیلم و برنامه می پردازد.نگاه اساسی فیلم هایی که توسط رسانه های غربی تولید و ازطریق شبکه های ماهواره ای بطور رایگان در اختیار خانواده ها قرار می گیرند، به دنبال ازمیان بردن نگاه عفیفانه مرد و زن در خانواده است.آنها تلاش می کنندتا زیور عفاف را به عنوان یک عامل مخرب جلوه دهند و این حریم بین زوجین شکسته شود و عادی گردد.رسانه های دیداری و شنیداری بخشی از منش و اخلاق افراد جامعه را تحت تاثیر خود قرارمی دهند.اگر خانواده ها به صورت مداوم و مستمر مخاطب برنامه های ماهواره باشند،قطعا تاثیر بسیار عمیقی برآنها خواهد گذاشته به ویژه دختر و پسر جوانی که آمادگی افکار مختلفی را دارند. تبلیغات سوء شبکه های ماهواره ای اثرات مخربی در اعتقادات،تفکرات،شخصیت و تربیت خانواده ها به ویژه زنان و جوانان دارند و افراد را از تفکرات و اعتقادات صحیح خود جدا می کنند.تمام هدف این برنامه ها نابودی سلامت فکر و روان اشخاص و تغییر این ذهنیت از مسیر اصلی تربیتی و اخلاقی متعارف به سمت پذیرش الگوهای غربی به گونه ای که از بنیان خانواده و ریشه اصلی مکتب اسلامی- شیعی فاصله بگیرند و تابع اصول منحط لیبرال غربی گرایی شوند.