تلاش «واسطه‌ها» برای مذاکره؛ از «جنگ نظامی» تا «جنگ اقتصادی»

بدون هیچ سابقه و بدون هیچ دلیلی با پایمال کردن تمام مواضع بین المللی، صدام‏‎ ‎‏اقدام به هجوم به ایران کرد، آن هم با اسلحه هایی که آنطور که اشخاص مطلع به من‏‎ ‎‏توضیح داده اند از اسلحه هایی است که تا کنون اسرائیل استفاده نکرده است و ایشان‏‎ ‎‏استفاده کرده است و بسیاری از پیرمردها و جوانها و کودکان ما را کشته و بسیاری از‏‎ ‎‏مخازن ما را خراب کرده است. البته هرکس اینچنین جنایاتی بکند و شهرها و روستاهای‏‎ ‎‏ما را بگیرد، آرزو می کند آتش بس برقرار باشد. او خورده است و برده است و ظلم کرده‏‎ ‎‏است و ما خسارات را بدون جهت دیده ایم. این امری است که اینطور امکان ندارد.‏‎ ‎‏دولتها اگر می خواهند عملی بکنند و صلح و صفا باشد، باید با آن کسی که مهاجم بوده‏‎ ‎‏است و هجوم کرده است به یک مملکت اسلامی ـ فرضاً ـ اگر مسلم هم باشد باید‏‎ ‎‏دولتهایی که می خواهند صلح و صفا برقرار بشود، با او قتال کنند، تا اینکه برگردد به امر‏‎ ‎‏خدا.‏ (۲۸ مهر ۱۳۵۹)

ما میانجی‌گری را نخواهیم پذیرفت. این جنگ، جنگ با کشور نیست؛ جنگ عقیده با عقیده است. ما به هیچ وجه بحث سیاسی و مذاکره و حسن نیت را به معنای کسی که بخواهد ما را تشویق به مذاکره کند، نمی‌‏پذیریم.

تنها شهادت است که ما را از صحنه نبرد خارج خواهد کرد. به همین جهت است که ما به هیچ وجه بحث میانجی و مذاکره و حتی حسن نیتی که بخواهد ما را تشویق به مذاکره کند نمی‏پذیریم. (فصلنامه مطالعات جنگ ایران و عراق، شماره اول، تابستان ۱۳۸۱)

‎‏برای رسیدگی به جنایات صدام، آمدن به ایران مانعی ندارد.‏

من میل داشتم که اگر تشریف نبردید به این سرحَدَّات و به این ملتهایی که‏‎ ‎‏جنگ زده شدند، و این شهرهایی که خراب شدند، اگر نرفتید، بروید ببینید و به ممالک‏‎ ‎‏خودتان اطلاع بدهید که اطلاع شما، یک سندی است برای آنها. و من امیدوارم که‏‎ ‎‏مسلمین محکوم کنند این جائر را و محکوم کنند این رژیم را. (۴ بهمن ۱۳۵۹)

شما اگر بخواهید به‏‎ ‎‏اسلام فکر کنید، باید آیات قرآن را منشأ قرار بدهید؛ همان طوری که دستور داده آیۀ‏‎ ‎‏قرآن که چنانچه یک طایفه ای از مسلمین ـ بر فرض اینکه مسلم باشند اینها ـ یک‏‎ ‎‏طایفه ای از مسلمین به طایفه ای دیگر هجوم بکند، بر همۀ مسلمین واجب است که با او‏‎ ‎‏قتال کنند.‏‎ شما به همین یک واجب الهی عمل بکنید. ما بیشتر از شما توقعی نداریم.‏‎ ‎‏شما به همین یک واجب که خدا امر فرموده است به شما و به همۀ مسلمین که چنانچه‏‎ ‎‏یک طایفه ای از مسلمین به طایفۀ دیگر تجاوز کرد باید با او مقاتله کنید، تجاوز را ببینید.‏‎ ‎‏و بفرستید، اگر خودتان وقت ندارید، یک نمایندگانی تعیین کنید بفرستید، در سرحَدَّات،‏‎ ‎‏در بلادی که مورد تجاوز اینهاست، مشاهده کنند. بفرستید در قبرستانهایی که برای ما‏‎ ‎‏آنها تشکیل دادند و قبرهایی که ما از شهدا داریم و آوارگانی که ما از شهدا داریم و از‏‎ ‎‏مردم ستمدیدۀ غرب و جنوب داریم آنها را ببینند، و ببینند که آیا ما تجاوز کرده ایم، یا‏‎ ‎‏آنها تجاوز کردند. اگر تشخیص دادید که ما تجاوز کردیم، با ما جنگ کنید. و اگر‏‎ ‎‏تشخیص دادید که آنها تجاوز کرده اند، با آنها جنگ بکنید. صلح بین اسلام کفر معنا‏‎ ‎‏ندارد. هیچ مسلمی نباید خیال کند که بین اسلام و غیر اسلام و مسلم و غیر مسلم باید صلح‏‎ ‎‏ایجاد بشود. باید حکم خدا عمل بشود. باید ما همه تابع قرآن کریم باشیم.‏

شما اگر مأموریتی دارید برای اینکه این آتش جنگ را بخوابانید ـ که آن‏‎ ‎‏هم آمال همۀ مسلمین است ـ باید متجاوز را به پای میز محاکمه بکشید، و متجاوز را‏‎ ‎‏تأدیب کنید؛ افرادی ‏‏[‏‏از آنها‏‏]‏‏ که در مملکت ما هستند به کنار بفرستید و از صدام‏‎ ‎‏بخواهید، تحکیم کنید بر او که از کشور ما برود بیرون و لشکر او از تجاوز دست بردارد.‏‎ ‎‏بعد از اینکه از تجاوز دست برداشت، یک هیأت بین المللی در اینجا باشد؛ آن هیأت‏‎ ‎‏بین المللی که در یک جایی تشکیل شد، رسیدگی کنند به جنایاتی که شده است؛ اگر ما‏‎ ‎‏جنایتکار هستیم، ما را تأدیب کنند. و اگر صدام جنایتکار است، صدام را تأدیب کنند. این‏‎ ‎‏طریقۀ اسلام است.‏ (۴ بهمن ۱۳۵۹)

اگر بنا را بر صلح بگذاریم بهتر از این پیشنهاد، پیشنهادى ممکن نیست به‌ما بکنند. براى اینکه یک منطقه غیر نظامى در ایران و عراق به وجود مى ‏آید. باید بدانیم که انتشار این پیشنهاد و عدم قبول آن از نظر افکار عمومى خود ما که موافق ادامه جنگ نیست، خوش‌آیند نیست، مگر اینکه ما اطمینان به پیروزى کامل داشته باشیم و این اطمینان را به مردم بدهیم. (کتاب نامه‌ها از بنی صدر به خمینی و دیگران، انتشارات انقلاب اسلامی، خرداد ۸۵، ص۴۱۶-۴۱۹)

ما این پیشنهاد را رد کردیم و با هرگونه توافقی مخالفت خواهیم کرد.این پیشنهاد و پیشنهادهای مخالف را قبول نمی‌کنیم، مساله ضرر و منفعت نیست، مساله، مساله حق و باطل است. (روزنامه جمهوری اسلامی، ۲۷ اسفند ۱۳۶۰)