پژوهشگر اقتصاد خانوار: اشتغال زنان دچار التهاب سیاست‌زدگی است/ پیشنهاد تأسیس دفتر مطالعات اقتصاد خانوار و اشتغال زنان
در مقوله اشتغال زنان نگاهی جامد و کلی وجود دارد که سبب می‌شود انعطاف‌پذیری در سیاست‌گذاری‌های گروهی و منطقه‌ای را دچار اخلال کند. این نگاه زنان را در کلیه گروه‌های سنی، تحصیلی، با وضعیت تأهل متفاوت، دارای فرزند، با داشتن تعداد فرزندان زیر ۵ سال، زنان باردار، و از همه مهم‌تر در ویژگی‌های جغرافیایی مختلف، یکسان در نظر گرفته و این مشخصات در برنامه‌ریزی‌ها و سیاست‌گذاری‌ها لحاظ نمی‌شود.
پژوهشگر اقتصاد خانوار و سرپرست سابق گروه بررسی مسایل زنان پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی گفت: اشتغال زنان یکی از سرفصل‌های مسایل زنان است که شاید بتوان گفت بیش از همه دارای التهاب سیاست‌زدگی است. به همین دلیل در این زمینه شاهد برنامه‌ریزی‌های افراطی و تفریطی هستیم که پاسخ‌گوی نیاز واقعی جامعه زنان نیست.
به گزارش خبرنگار مهرخانه، لیلا سادات زعفرانچی در نشست نخبگان و فعالین غیردولتی با وزیر کشور که صبح امروز در تالار پیامبراعظم وزارت کشور برگزار شد، درخصوص اشتغال زنان گفت: بحث اشتغال زنان، بحثی چندبعدی است که با مسایل استراتژیکی چون نرخ ازدواج، نرخ باروری، افزایش جمعیت و… گره خورده است. همچنین در کشور ما مطابق اصول ارزشی، اعتقادی و ملی در کنار اشتغال زنان، دغدغه تکریم فردی زن و تعالی خانواده نیز مدنظر است. ازسوی دیگر از منظر عدالت جنسیتی و دسترسی به فرصت‌های شغلی مناسب، بایستی به‌گونه‌ای این مقوله پیگیری شود تا از تکرار برخی تجارب نامتوازن بین‌المللی جلوگیری گردد و اشتغال زنان همراه با امنیت نقش‌های خانوادگی تأمین شود.
او با بیان این‌که اشتغال زنان یکی از سرفصل‌های مسایل زنان است که شاید بتوان گفت بیش از همه دارای التهاب سیاست‌زدگی است، ادامه داد: به همین دلیل در این زمینه شاهد برنامه‌ریزی‌های افراطی و تفریطی هستیم که پاسخ‌گوی نیاز واقعی جامعه زنان نیست.
سرپرست سابق گروه بررسی مسایل زنان پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی در ادامه اظهار داشت: ازسوی دیگر در مقوله اشتغال زنان نگاهی جامد و کلی وجود دارد که سبب می‌شود انعطاف‌پذیری در سیاست‌گذاری‌های گروهی و منطقه‌ای را دچار اخلال کند. این نگاه زنان را در کلیه گروه‌های سنی، تحصیلی، با وضعیت تأهل متفاوت، دارای فرزند، با داشتن تعداد فرزندان زیر ۵ سال، زنان باردار، و از همه مهم‌تر در ویژگی‌های جغرافیایی مختلف، یکسان در نظر گرفته و این مشخصات در برنامه‌ریزی‌ها و سیاست‌گذاری‌ها لحاظ نمی‌شود.
زعفرانچی با بیان این‌که برای دستیابی به نقطه بهینه ترسیم وضعیت اشتغال و حضور زنان در بازار کار، نیازمند طراحی الگویی مطابق با شاخصه‌های ملی، دینی، علمی و تخصصی، کاربردی، عینی و متناسب با واقعیت‌ها در پاسخ‌گویی به حوزه مطالباتی اشتغال زنان هستیم، درخصوص این‌که وزارت کشور چگونه می‌تواند در این حوزه ورود پیدا کند، گفت: این وزارت‌خانه دارای سه رکن بی‌بدیل برای ورود به فضای برنامه‌ریزی و سیاست‌گذاری وضعیت اشتغال زنان است.
او درخصوص رکن اول وزارت کشور تشریح کرد: اول این‌که، از ۵ معاونت اصلی در ساختار این وزارت‌خانه، یکی تحت عنوان امور اقتصادی و توسعه منطقه‌ای است که با دو دفتر زیرمجموعه با شرح وظایف جداگانه بیست‌گانه و چهارده‌گانه مشغول به فعالیت است و تقریباً در تمامی سرفصل‌ها در هماهنگی با استان‌ها حوزه جنسیت می‌تواند ملاک عمل قرار گیرد.
این پژوهشگر اقتصاد خانواده ادامه داد: دوم این‌که، ساختار گسترده و شریانی وزارت‌خانه امکان اتصال پایتخت را با کوچک‌ترین نقاط کشور در یک تعامل دوجانبه فراهم می‌کند که قابلیت بالای این وزارت‌خانه در هماهنگی سیاست‌گذاری‌ها را نشان می‌دهد؛ به‌طوری‌که حتی اگر رسالت این وزارت‌خانه بحث اشتغال نباشد، اما قطعاً به سبب هماهنگی با دستگاه‌ها می‌تواند برخی مطالبات به‌جامانده از زنان را از دستگاه‌های مرتبط پیگیری کند. سوم نیز وجود دفتری مجزا در حوزه مسایل زنان و خانواده است که قطعاً به حوزه نیازها، مطالبات و مسایل زنان و خانواده آشنا است.
زعفرانچی خاطرنشان کرد: این سه ضلع؛ یعنی شبکه شریانی استانی به همراه یک معاونت تخصصی امور اقتصادی و توسعه منطقه‌ای و مرکز امور زنان و خانواده، ظرفیت کم‌نظیر و شاید بی‌نظیری را در جهت طراحی یک الگوی سیاست‌گذاری مناسب در حوزه اشتغال زنان فراهم می‌آورد.
سرپرست سابق گروه بررسی مسایل زنان پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی با بیان این‌که این الگو می‌تواند با قشربندی گروه‌های مختلف زنان براساس آمایش سرزمین، ثمراتی را به بار آورد، درخصوص این ثمرات گفت: بررسی و شناسایی وضعیت موجود اشتغال زنان در استان‌ها، براساس شاخصه‌هایی نظیر گروه‌های سنی و تحصیلی به همراه دغدغه‌های استانی مربوطه و مسایل مربوط به ازدواج و باروری و پارامترهای مرتبط؛ شناسایی ظرفیت‌های متناسب با اشتغال زنان در استان‌های مختلف در فعالیت‌های کشاورزی، صنعتی، و خدماتی و دسترسی به الگوهای چابک و کم‌هزینه کارآفرینی و اشتغال مولد براساس جنس، شناسایی موانع حضور بهینه زنان در بازار کار براساس آمایش سرزمین؛ چراکه در برخی نقاط شاید لزوماً دسترسی به یک اعتبار سرمایه‌گذاری کلیدی‌ترین راه‌حل رفع مانع اشتغال به‌خصوص در مناطق محروم تلقی شود، برخی از این ثمرات است.
او ادامه داد: همچنین کمک به بهره‌وری سرمایه‌گذاری برای کارآفرینی با شناسایی ظرفیت‌ها و الگوهای اشتغال در منطقه؛ تعمیم الگوی موفق اشتغال زنان به سایر مناطق با ویژگی‌های نسبتاً مشابه و دوربودن از آزمون سعی و خطا در توسعه مشاغل زنانه؛ شناسایی ظرفیت‌های لازم سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در افزایش فرصت‌های شغلی زنان با استفاده از ارتباط وسیع این وزارت‌خانه با سازمان‌های مردم‌نهاد براساس ویژگی‌های مناطق مختلف کشور و همچنین استفاده از آمارهای بخشی مناطق و رصد وضعیت موجود و تجزیه و تحلیل مناسب برای رسیدن به اهداف عینی؛ چراکه برخی مواقع آمارها وجود دارند، اما فردی که باید بر این اساس تجزیه و تحلیل کند، کمتر آشنا به مسایل مرتبط با این حوزه کاری است، نیز سایر دستاوردهای این الگو است.
این پژوهشگر اقتصاد خانواده در انتها تأکید کرد: موارد فوق برخی از اهدافی است که با فعال‌کردن این سه ضلع در تأسیس یک کمیته راهبردی با نام دفتر مطالعات اقتصاد خانوار و اشتغال زنان می‌تواند تعقیب شود.
دیدگاه خود را ثبت کنید