آدرس غلط به مردمی که سه سال منتظر دستاورد دولت یازدهم هستند

گروه سیاسی-رجانیوز: محمد جواد ظریف همزمان با روز اجرای برجام (Implementation day)،  مدعی لغو همه‌ی تحریم‌ها شد که نه‌تنها تناسبی با واقعیت‌های موجود ندارد بلکه بیش‌تر شبیه به آرزوهای دست‌نیافتنی است.

به گزارش رجانیوز محمد جواد ظریف که به جهت اعلام آغاز روز اجرای برجام  به وین رفته است  در بدو ورود به فرودگاه گفت: « ما فکر می کنیم که اجرای برجام یک فرصت بسیار خوبی برای مردم ایران است که از آن طریق همه قطعنامه‌های ظالمانه شورای امنیت و همه قطعنامه های شورای حکام اژانس بین المللی انرژی اتمی پایان یابد و رسما لغو شود …… همه تحریم های ظالمانه ای که بخاطر موضوع هسته ای ایران اعمال شده است، انشاء الله امروز لغو خواهد شد و کنار گذاشته خواهد شد و این یک روز بسیار خوبی برای مردم ایران است.»

این در حالی است که تنها چند روز پیش سید عباس عراقچی معاون وی و مسئول پیگیری اجرای برجام  با رد سخنان امروز محمدجواد ظریف در رابطه با لغو همه تحریم‌ها  به بخشی از واقعیت‌های تلخ  برجام اشاره کرده و گفت:

«این واقعیت را باید بپذیریم که همه تحریم ها برداشته نمی شود و فقط تحریم های مرتبط با هسته ای رفع خواهد شد؛ چرا که ما در مورد بقیه موارد مذاکره نکرده ایم.تحریم های اولیه شامل این است که اتباع آمریکا حق ندارند با ایرانی ها کار کنند و اگر قرار بود این تحریم ها لغو شود باید درباره روابط دوجانبه مذاکره می شد. ماهیت روابط بین ایران و آمریکا همچون گذشته باقی می ماند. قصد از مذاکرات ، رفاقت نبوده است.»

وی همچنین با اشاره به باقی ماندن تحریم‌های اولیه آمریکا گفت: « یکی از موارد تداخل تحریم ها، مربوط به تحریم های اولیه و ثانویه آمریکاست؛ درباره تحریم های اولیه اتباع آمریکا کماکان نمی توانند با ایران روابط اقتصادی داشته باشند اما تحریم های ثانویه برای کشورهای دیگر است که با اجرای برجام این تحریم ها برداشته می شود.»

همچنین علاوه بر اظهارات عراقچی رجوع به متن برجام نیز نشان می‌دهد که تحریم‌ها نه‌تنها لغو نمی‌شوند بلکه موقتاً توقف می‌شوند. صفحه یازدهم ترجمه فارسی بند ۲۱ برجام آمده است:

۲۱- ایالات متحده منطبق با این «توافق جامع» اعمال تحریم‌های مشخص شده در پیوست ۲ را با اثربخشی همزمان با اجرای اقداماتِ توافق شده‏ مرتبط با هسته‏‌ای توسط ایران به نحو مشخص شده در پیوست ۵، که توسط آژانس راستی آزمایی شده باشد، موقتاً متوقف ساخته و به این توقف ادامه خواهد داد. این تحریم‌ها شامل حوزه‌های زیر، به نحوی که در پیوست دو تشریح شده می‌شود:

• ۲۱. The United States will cease the application, and will continue to do so, in accordance with this JCPOA of the sanctions specified in Annex II to take effect simultaneously with the IAEA-verified implementation of the agreed nuclear-related measures by Iran as specified in Annex V. Such sanctions cover the following areas as described in Annex II:

اما نکته قابل تامل آنکه در پیوست ۵ صفحه ۸۸ بخش های مربوط به توقف موقت تحریم های آمریکا در « روز اجرا» ، موارد مهمی از تحریم های ثانویه استثنا شده است و در واقع شامل توقف تحریم نمی شود که شامل برخی از دستورهای اجرایی رئیس جمهور ،تحریم های وزارت خزانه داری  و تحریم های کنگره آمریکا می‌باشد که برخی از آن‌ها مانند اشخاصی که در لیست تحریم هسته‌ای ۱۳۳۸۲ و تحریم ثانویه هسته‌ای هستند حتی بعد از ده سال نیز لغو نخواهد شد.

همچنین اوباما نیز در نامه ۲۶ آبان خود  درباره برچیده شدن تمامی تحریم های اقتصادی و مالی از واژه تعلیق و یا لغو “دستورات اجرایی” استفاده نکرده است. در واقع آنچه اویاما اعلام کرده، صرفا دستور کسب آمادگی برای کاهش (Relief) برخی از تحریم ها بعد از اینکه ایران به تعهداتش عمل کرد، را به وزیر خارجه آمریکا واگذار کرده است. وزیر خارجه آمریکا هم صرفا توقف موقت ۱۲۰ و یا ۱۸۰ روزه (Waive) چند مصوبه کنگره را در ۲۶ مهر اعلام کرد.چند موردی تحریمی هم که در آینده می خواهند موقتا متوقف شوند نیز در بیانیه آمریکا مشروط شده است به اینکه در لیست اس دی ان (SDN List) وزارت خزانه داری آمریکا نباشد.

لذا باید اذعان داشت که تحریم‌ها هیچ‌گاه به به طور کامل لغو نخواهند شد و این سخنان دکتر ظریف علاوه بر غلط بودن صرفاً نوعی بالا بردن انتظارات جامعه از برجام است که در نهایت نتیجه‌ای عکس خواهد داشت.

همچنین برخلاف گفته دکتر ظریف قطعنامه های شورای امنیت نیز لغو نخواهند شد؛ زیرا بند ۸ قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت به این موضوع اشاره می‌کند  که صرفاً  پورویژن (provisions ) یا مفاد قطعنامه‌ها لغو می‌شود و مرژها یا همان تدابیر و اقداماتی که قطعنامه‌ها گفته است همچنان باقی می‌ماند.در همین رابطه در بند هشت از قطعنامه آمده است:

Decides, acting under Article ۴۱ of the Charter of the United Nations, that on the date ten years after the JCPOA Adoption Day, as defined in the JCPOA, all the provisions of this resolution shall be terminated, and none of the previous resolutions described in paragraph ۷ (a) shall be applied

در اقدام وفق ماده ۴۱ منشور ملل متحد، تصمیم میگیرد که ده سال پس از روز توافق برجام، به نحو تعیین شده در برجام، تمام مفاد این قطعنامه باید لغو شود، و هیچکدام از قطعنامههایی مذکور در بند ۷ (الف)، نباید اجرا شوند، شورای امنیت رسیدگی به موضوع هسته‌ای ایران را پایان داده، و موضوع «عدم اشاعه» از فهرست موضوعاتی که در دستورکار شورای امنیت قرار دارند خارج میشود.

تلاش برای دادن آدرس غلط به مردم چشم براه لغو تحریم، هرچند با اهداف زودگذر انتخاباتی صورت می گیرد، اما در آینده نزدیک و با روشن شدن واقعیت می تواند به بزرگترین چالش دولتی که سه سال منابع و امکانات کل کشور را معطل برجام کرده است تبدیل شود.